Begraafplaatsen - vergunningen en subsidies
Introductie
Er zijn zo’n 1300 beschermde rijksmonumenten op ongeveer 550 begraafplaatsen of kerkhoven. Herstel, beheer en onderhoud van monumentale begraafplaatsen is specialistisch werk, waar vaak veel geld voor nodig is.
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
Wetgeving over de omgang met beschermde monumenten, waaronder ook de omgang met monumentale begraafplaatsen valt, is opgenomen in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daar staat in dat het verboden is zonder omgevingsvergunning een activiteit te verrichten die neerkomt op het slopen, verstoren, verplaatsen of wijzigen van een rijksmonument of een voorbeschermd rijksmonument. In dat laatste geval is het monument nog niet officieel aangewezen maar dan geldt de bescherming al wel. Ook het herstellen of gebruiken van een monument op een manier waarop het wordt ontsierd of in gevaar gebracht is volgens de wet verboden zonder vergunning. Voor gemeentelijke en provinciale monumenten kent de Wabo vergelijkbare bepalingen.
Vergunningen
Voor bijna alle beheer- en onderhoudsingrepen bij begraafplaatsen moet een vergunning worden aangevraagd via het omgevingsloket van de gemeente waarin het monument is gelegen. Aan de aanvraag zijn termijnen verbonden waarover op de website van de RCE meer te lezen is. Overleg met de gemeente, liefst ter plekke, alvorens de vergunningaanvraag in te dienen. Dat komt de kwaliteit van het plan en de snelheid van de besluitvorming ten goede.
Verplaatsing grafmonumenten
Om een beschermd grafmonument te verplaatsen om ruimte te creëren voor andere graven, is altijd een vergunning nodig. Bij de beoordeling wordt eerst gekeken wat de aard van de bescherming is. Wanneer die gericht is op het belang van de persoon die er begraven ligt, dan moet het grafmonument zoveel mogelijk in situ worden bewaard. In andere gevallen moeten er zwaarwegende belangen zijn om het grafmonument te verplaatsen. In sommige gevallen zal het graf zelf ook mee verplaatst moeten worden. Wanneer de grafmonumenten niet expliciet beschermd zijn, dan is het mogelijk deze te verplaatsen, mits dit past in het karakter van de begraafplaats. Ook moet de rechthebbende, voor zover aanwezig, met de verplaatsing instemmen. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling de grafmonumenten elders te bewaren als ze daar niet tot hun recht komen.
Hergebruik grafmonumenten
Hergebruik van niet beschermde grafmonumenten op een beschermde begraafplaats wordt aangemoedigd en hier is meestal geen vergunning voor nodig. Hiermee kan de karakteristiek van een begraafplaats intact worden gehouden, terwijl er toch gewoon begraven wordt. Dit is in overeenstemming met de aard van de begraafplaats. Wel moet dan duidelijk zijn dat het eigenaarschap voorafgaand aan de nieuwe uitgifte van het graf bij de houder van de begraafplaats ligt en er geen al te grote wijzigingen aan het grafmonument mogen plaatsvinden. Het gaat hier om hergebruik van een grafmonument, niet om bijzettingen in een bestaand graf. Daarbij blijft immers het grafmonument bij dezelfde familie en wordt er niets gewijzigd, behalve dat er een naam aan toegevoegd wordt. Gaat het om een expliciet beschermd grafmonument, dan is er wél een vergunning nodig.
Gebruik van monumentale begraafplaats
Voor een begrafenis of plaatsing van een grafmonument op een beschermde begraafplaats hoeft meestal geen vergunning aangevraagd te worden mits de monumentale waarden in acht genomen worden. Dit neemt niet weg dat een eigenaar van een beschermde begraafplaats zelf nadere eisen kan stellen aan het plaatsen van nieuwe grafmonumenten.
Subsidie
Voor onderhoud of restauratie van begraafplaatsen is vaak veel geld nodig. Voor onderhoudswerkzaamheden aan rijksbeschermde begraafplaatsen kunnen beheerders subsidie aanvragen. De overheid heeft mogelijkheden geschapen om instandhouding financieel te ondersteunen.
Hovenierswerk
De ‘Subsidieregeling instandhouding monumenten’ (Sim, onderdeel specifiek voor groen) is van toepassing op hovenierswerk op monumentale begraafplaatsen, als de groenaanleg beschermd is of onderdelen daadwerkelijk genoemd zijn in de aanwijzing. Hieronder valt bijvoorbeeld onderhoud aan hagen, beplanting, de padenstructuur, waterlopen en vijvers.
Gebouwde objecten
Gebouwde objecten binnen een groenaanleg op monumentale begraafplaatsen, zoals bruggen, gedenkmonumenten, grafmonumenten en muren, komen ook voor subsidie in aanmerking, mits duidelijk is dat ze expliciet beschermd zijn. Hierop is De ‘Subsidieregeling instandhouding monumenten’ (Sim) van toepassing, maar dan voor gebouwde objecten.
Zie ook
Artikelen- Begraafplaatsen
- Begraafplaatsen - beheer en onderhoud
- Begraafplaatsen - diversiteit: begraven van minderheden in Nederland
- Begraafplaatsen - financiering van behoud van funerair erfgoed op begraafplaatsen
- Graftekens van ijzer en kunststeen en hout
- Graftekens van ijzer en kunststeen en hout - schade en herstel
- Graftekens van natuursteen
- Graftekens van natuursteen - schade en herstel
- Joodse begraafplaatsen in Nederland
- Protestantse of hervormde begraafplaatsen in Nederland
- Begraafplaatsen en grafmonumenten
- Groen erfgoed
- Monumenten
- Monumentenzorg
- Kerken
- Vergunningen
- Subsidies
vergunningen, subsidies, begraafplaatsen, behoud en financiering
Specialist(en)Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 9 aug 2024 om 02:21.