Johan Martinus de Vries (deelcollectie)

Introductie

Van de realist Johan de Vries (1892-1982) bezit de Rijksdienst ruim 1100 schilderijen en werken op papier.

J.M. de Vries, Leo, (ca. 1942, olieverf op doek, 150 x 98 cm
J.M. de Vries, Leo, (ca. 1942, olieverf op doek, 150 x 98 cm

Unieke collectie

Deze unieke collectie bestrijkt zijn hele ontwikkeling: van zijn vroege symbolistische fase en de invloed van Van Gogh tot en met zijn realisme. Veel werk ontstond op locatie rond zijn woonplaatsen Katwijk en Wassenaar. Allerlei thema’s zijn vertegenwoordigd: duin- en polderlandschappen, stadsgezichten, bloemstillevens, (geënsceneerde) figuurstudies en portretten.

Realisme

Het realisme van De Vries werd voor de Tweede Wereldoorlog geroemd door critici als A.M. Hammacher en W. Jos. de Gruyter. Vanwege De Vries’ sociale bewogenheid plaatste men hem tevens in het kamp van de Nieuwe Zakelijkheid, wat hem weer relateerde aan het Duitse realisme. Tegelijkertijd vormt hij een thematische schakel tussen de nabloei van de Haagse School (met name Isaac Israëls) en de Nederlandse realisten uit de tweede helft van het interbellum. Na 1940 raakt De Vries op de achtergrond, met name door de opkomst van magisch realisten als Raoul Hynckes en Carel Willink en naoorlogse tendensen als Cobra. Enkele werken van De Vries zijn in bruikleen bij het Katwijks Museum.

Over deze deelcollectie

Depotschatten

Opmerkelijk is De Vries’ monumentale voorstelling van een jongeman, poserend voor een Spaans rivierlandschap (Leo, 1942). Ook belangrijk zijn de Hollandse landschappen uit de jaren ’20 (Sneeuwlandschap, 1925), en een aantal ten voeten uit geschilderde ‘portretten’ (David; Vreemd gebeuren; Tot pop geworden vrouw; Marjola; Moeder en dochter – alle tussen 1935 en 1945). Een kernschilderij is Liggende man (Strijd met zichzelf) uit 1919, geschilderd in een pointillistische techniek, waarin symbolistische elementen als existentie, religie en verinnerlijking tot uitdrukking worden gebracht.

Herkomst

In 1982 schonk de kunstenaar zelf een deel van zijn werk aan het Rijk. Kort na zijn dood in datzelfde jaar schonken zijn erven een aanvullend deel. 15 werken werden verworven als rijksaankoop en via de Beeldende Kunstenaarsregeling (BKR).

Relatie met andere deelcollecties

De Rijksdienst bezit werk van alle ‘generaties’ Nederlandse realisten. De Vries verhoudt zich zowel tot de canon (Carel Willink, Wim Schuhmacher en Edgar Fernhout) als tot de ‘kleine’ meesters van rond de Tweede Wereldoorlog (Ali Goubitz, Kasper Niehaus, Ru Paré, Sal Meijer en Johan Mekkink). De vroege symbolistische fase van De Vries sluit weer aan bij de deelcollectie van de ‘Kunstenaren der Idee’ (Johan Tielens, Johan Miedema, Karel Schmidt, Willem van Konijnenburg en Albert Plasschaert). De Lakenhal in Leiden heeft in 1982 een kleine catalogus over De Vries uitgegeven.

Zoeken in deze deelcollectie

Op collectienederland.nl is deze deelcollectie te doorzoeken.

Vragen, verbeteringen of opmerkingen?
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 7 mrt 2023 om 03:01.