Eigenschap:Introductie
Type eigenschap
:
Tekst
Geldige waarden
:
Meerdere waarden toegestaan
:
Nee
Weergave op formulieren
:
Tekstvak
Initiële waarde
:
Verplicht veld
:
Nee
Toelichting op formulier
:
Bevat de introductietekst van het kennisitem (op deze tekst vindt annotatie plaats)
Subeigenschap van
:
Geïmporteerd uit
:
Formatteerfunctie externe URI
:
Klik op de button om een nieuwe eigenschap te maken:
B
De Rooms Katholieke kerk "Heilige Jozef" met aangebouwde pastorie is gebouwd in 1923 in opdracht van het Kerkbestuur van Barger Compascuum. Het ontwerp in traditionalistische stijl is van J.Th.J. Cuypers uit Amsterdam. Kerk en pastorie zijn de nucleus van een katholieke enclave, waarin ook een scholengemeenschap is opgenomen. +
Urnenveld. +
Twee grafheuvels. +
Meerdere grafheuvels. +
Vijf grafheuvels. +
Terp. +
Terp. +
In aanleg twaalfde-eeuws kasteel, bestaande uit een omgrachte hoofdburcht (een afgevlakte motte) en het restant van een bijgebouw ten zuidoosten daarvan. +
In dit artikel worden de afzonderlijke soorten bedreigde wilde bomen en struiken beschreven. +
Huiswierde en de overblijfselen van een kapel. +
Resten van de Radfriduskapel. +
Huiswierde met de resten van een kasteel en een dobbe. +
GEREFORMEERDE KERK, Goede Herderkerk of Noorderkerk genaamd, gebouwd in de jaren 1937-1938 in een stijl die zowel kenmerken van de Amsterdamse School als de Delftse School vertoont. E. Reitsma uit Groningen was de ontwerpende architect van het gebouw en A. Wiersema uit Bedum de uitvoerend architect. +
Verhoogd kerkhof met grafmonumenten, waaronder een aantal die afkomstig zijn uit de in 1802 afgebroken kerk. +
De boerderij ligt op een terrein waar een gracht omheen ligt. Deze is ontstaan vanuit een borg. +
Omgracht terrein met op de zuidoosthoek de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Nederhoven met aan de westzijde bijgebouwen in een U-vorm. +
Bewoningssporen uit de steentijd, ijzertijd, Romeinse tijd en middeleeuwen. +
Omgracht terrein met een L-vormig complex met als kern het midden 17de-eeuwse huis Eyckenlust. Aan de zuidwestzijde van het terrein een poortgebouw. +
Grafheuvel. +
Grafheuvel. +
Beekdal op de zuidelijke Veluwe, gelegen in een asymmetrisch smeltwaterdal uit de laatste ijstijd. Dit dal ligt op de [[Aardkundig_erfgoed/Spoelzandwaaier Schaarsbergen|spoelzandwaaier van Schaarsbergen]] (zie beschrijving daar). Bijzonder voor de Veluwe is dit dal nog deels watervoerend is. In deze dalen zijn natte zandgronden en ook veengronden ontwikkeld. Ook ligt er een diatomeeënlaag ca. 1 meter onder maaiveld van na het begin van de jaartelling, mogelijk afgezet in een meertje ontstaan door afdamming t.b.v. watermolens. Tussen de Ginkelsche Heide en het Ginkelsche zand ligt een goed zichtbare oude droge kronkelende bovenloop van de Molenbeek. +
De Beeldende Kunstenaarsregeling bood kunstenaars van 1949 tot 1987 die niet van hun werk konden leven een tijdelijk inkomen in ruil voor kunstwerken. 5.688 kunstenaars maakten er op enig moment gebruik van de regeling. +
De collectie beeldhouwwerken bestaat uit ongeveer 3600 werken. Deze dateren van vóór 800 na Christus tot het begin van de 21e eeuw. De collectie is een gevarieerd geheel van oude en moderne vrijstaande beelden, reliëfs en sculpturale bouwfragmenten. Op grond van de toegepaste techniek worden ook tuinvazen en fonteinen tot deze categorie gerekend. +
Bijgebouwen bij kasteel Nieuwenbroeck. +
Brug bij kasteel Nieuwenbroeck. +
Parkaanleg bij Nieuwenbroeck. +
Bewoningssporen uit de Romeinse tijd. +
Omgracht terrein met op de zuidoosthoek de U-vormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Nieuwenbroek en in het midden bijgebouwen in een U-vorm met poortgebouw aan de zuidwestzijde. +
Omgracht terrein met op de zuidoosthoek de U-vormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Nieuwenbroek en in het midden bijgebouwen in een U-vorm met poortgebouw aan de zuidwestzijde. +
Terp. +
Over hoe je grafmonumenten restaureert en begraafplaatsen onderhoud en beheert, is al veel geschreven. Voor historische begraafplaatsen met veel oude grafmonumenten valt nog al eens de frase 'begeleid verval'. Maar informatie over wat dat precies inhoudt is wat lastiger te vinden. Hieronder wordt beschreven wat vanuit monumentenzorg verstaan wordt onder begeleid verval op begraafplaatsen. +
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) beschermt een groot aantal begraafplaatsen en grafmonumenten onder de noemer funerair erfgoed. Nederland kent zo’n 1300 beschermde monumenten op ongeveer 550 begraafplaatsen of kerkhoven. Daarbij is funerair erfgoed in kerken niet in begrepen. +
Bij een begraafplaats die geen praktisch funeraire functie meer heeft, nemen beheer en onderhoud vaak deels of helemaal af, wordt de administratie verwaarloosd en raakt de begraafplaats in verval. Begraafplaatsen met achterstallig onderhoud krijgen minder bezoekers. Ook nabestaanden bezoeken zulke plekken niet graag meer, bijvoorbeeld omdat zij het graf van hun geliefden niet meer kunnen terugvinden en er niemand op de begraafplaats is die hen kan helpen. In veel gevallen wordt het tij gelukkig gekeerd door mensen die zich vanuit particulier initiatief op vrijwillige basis voor een begraafplaats inzetten. +
Hoe een begraafplaats beleefd wordt, hangt af van veel factoren. Wie net een dierbare verloren heeft, zal een begraafplaats anders beleven. De ervaring is dan voornamelijk gericht op de persoon. Maar voor wie zomaar een begraafplaats bezoekt, zal de beleving heel anders zijn. Er wordt dan anders gekeken, naar het groen, naar de paden, de gebouwen en uiteraard de grafmonumenten. Hoe dat beleefd wordt kan verschillen. Beleving is een ongrijpbaar element, maar kan veel uitmaken hoe funerair erfgoed wordt ervaren. Niet voor niets wordt vaak verwezen naar 'romantische' plaatjes. Maar wat beleving kan uitmaken en hoe je daar grip op krijgt is geen alledaags onderwerp. Op 14 februari 2024 werd in een [https://channel.royalcast.com/cultureelerfgoed/#!/cultureelerfgoed/20240214_1 webinar] van het platform Funerair Erfgoed aandacht besteed aan beleving van begraafplaatsen. In dit kennisartikel wordt een korte weerslag gegeven van het webinar, de besproken praktijkvoorbeelden en de adviezen die tijdens het webinar zijn gegeven. +
Van oudsher kunnen verschillende bevolkingsgroepen in Nederland hun eigen begraafplaatsen stichten. Zo kennen we naast gemeentelijke begraafplaatsen ook rooms-katholieke, Joodse en bijvoorbeeld orthodox-protestantse begraafplaatsen. Met de komst van andere bevolkingsgroepen ontstaan nieuwe wensen op begraafgebied. Op 6 april 2022 werd in een [https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2022/01/01/platform-funerair-erfgoed---diversiteit-begraven-van-minderheden-in-nederland---terugkijken webinar] van het platform Funerair Erfgoed nader ingegaan op de vraag hoe daarmee wordt omgegaan, en hoe daarop wordt ingespeeld. In dit kennisartikel wordt een korte weerslag gegeven van de aanleiding voor het webinar, de besproken praktijkvoorbeelden en de adviezen die tijdens het webinar zijn gegeven. +
Hoe je funerair erfgoed op begraafplaatsen in stand kunt houden, is een grote vraag voor veel beheerders en houders van begraafplaatsen. Op 26 oktober 2022 werd in een [https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2022/01/01/platform-funerair-erfgoed---financiering-van-erfgoed-op-begraafplaatsen---terugkijken webinar] van het platform Funerair erfgoed aandacht besteed aan dit onderwerp. De behandelde onderwerpen kunnen dienen als voorbeeld voor de instandhouding. Hoe zit het met de subsidiemogelijkheden? In dit artikel wordt hier nader op ingegaan. +
Er zijn zo’n 1300 beschermde rijksmonumenten op ongeveer 550 begraafplaatsen of kerkhoven. Herstel, beheer en onderhoud van monumentale begraafplaatsen is specialistisch werk, waar vaak veel geld voor nodig is. +
Wilt u weten welke werkzaamheden uw pand nodig heeft? Een behandelvoorstel kan die vraag beantwoorden. Daarmee kunt u duidelijk gespecificeerde offertes aanvragen, waarmee u regie houdt op de werkzaamheden.
Wat een voorstel inhoudt leest u in dit artikel. +
<span class="klein rechts">⇐ [[Thema/Aardkundig_erfgoed|Overzicht aardkundig erfgoed]]</span>
Beken zijn kleine rivieren, die vooral in de Nederlandse zandgebieden in in Zuid-Limburg voorkomen. Beken liggen vaak in beekdalen van meestal enkele honderden meters breed. Veel van deze beekdalen zijn ontstaan tijdens de laatste ijstijd en tegenwoordig gevuld met zand, leem, klei of veen. Deze natte milieus vormen vaak waardevolle natte habitats en paleo-ecologische archieven.
<div class="kader klein">
===Beken en beekdalen in het kort===
====Kenmerkendheid====
*Beekdalen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van waterkwaliteits en – kwantiteitsgradiënten. De waterkwantiteitsgradiënt loopt van droog op de hoogste delen via vochtig en nat naar het water in de beek. De kwaliteitsgradiënt volgt de kwantiteitsgradiënt en loopt van voedselarm naar matig voedselrijk.
*De vorm van een beek wordt bepaald door de afvoer, het verhang en het materiaal van de oever en de bedding. Als gevolg van erosie in de buitenbocht en sedimentatie in de binnenbocht hebben natuurlijke beken een meanderend verloop. Oevers in de binnenbocht hebben een flauwe helling, die van de buitenbocht zijn steil.
====Materiaal====
Het beddingmateriaal varieert van grind in snel stromende beken tot organisch materiaal in langzaam stromende laaglandbeken. De beekbedding bestaat uit hetzelfde materiaal als dat van de directe omgeving. In de binnenbocht treft men fijner materiaal aan dan in de buitenbocht.
====Huidige aardkundige processen====
In min of meer natuurlijke beken spelen erosie, zandtransport en sedimentatie nog een rol van betekenis. Bij beken die aan banden zijn gelegd zijn de geomorfologische processen in sterke mate afgenomen. In langzaam stromende beken treedt verlanding op.
</div> +
Resten van een pannenbakkerij uit de tweede-derde eeuw na Chr. +
Rooms-Katholieke kerk 'Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart' van het type PSEUDOBASILIEK gelegen binnen de bebouwde kom van het kerkdorp Beltrum, aan de noordzijde van de Dorpsstraat op de hoek met het Mariaplein.De huidige kerk is het resultaat van een vernieuwing en een uitbreiding van het eerste kerkgebouw, een filiaalkerk van de Calixtusparochie van Groenlo uit 1846. In 1864 werd de filiaalkerk voorzien van een priesterkoor, stenen kolommen en (gestucte) gewelven door de architect Hendrik Wennekers. Architect Alfred Tepe (1840-1920) ontwierp de toren en de ontmanteling van het schip in 1894. Binnen de buitenmuren, met behoud van de toren, is de kerk in 1929 vernieuwd en uitgebreid door de bouwkundig ingenieur G.A.P. de Kort. In het interieur heeft hij gebruik gemaakt van expressieve baksteenarchitectuur met decoratieve glas-in-loodramen van de kunstenaar Kocken uit Utrecht. De schilder F. Bach kreeg de opdracht schilderingen aan te brengen in het priesterkoor, waarna de schilder K.W. Wenzel uit Kevelaar de rest van de kerk heeft beschilderd. +
Vroegmiddeleeuws grafveld, een boerderij uit de late middeleeuwen en de Staats-Spaanse circumvallatielinie. +
Bewoningssporen uit de steentijd, bronstijd, ijzertijd, Romeinse tijd en middeleeuwen en de resten van de laat-middeleeuwse Sint-Martinuskapel. +
Laatmiddeleeuws omgracht kasteel, bestaande uit een polygonale hoofdburcht en een verdwenen voorburcht. +
Laatmiddeleeuws kasteel, in de loop der tijd verbouwd tot herenhuis en in de jaren zestig van de vorige eeuw grotendeels teruggebracht naar de achttiende-eeuwse toestand. +
Bewaard gebleven noordelijke vleugel van een in oorsprong omgrachte vierkante hoofdburcht, die is ontstaan uit een veertiende-eeuwse stenen kamer. +
Ornamentaal bakhuis bij Hoekelum. +
Stal bij Hoekelum. +
Historisch tuin- en parkaanleg behorende bij Hoekelum. +
IJskelder bij Hoekelum. +
Kinderhuisje bij Hoekelum. +
Koetshuis bij Hoekelum. +
Obelisk bij Hoekelum. +
Paviljoen bij Hoekelum. +
Ornamentele rondboogbrug met ijzeren leuningen, behorende bij Hoekelum. +
Koetshuis Noordereng bij Hoekelum. +
Moestuinmuur bij Hoekelum. +
Theehuis annex dienstwoning en schuur. +
Grafheuvels, een urnenveld en een raatakker. +
Tuinaanleg. +
Tuinsieraden: zonnewijzer op sokkel, bekroningen van hekpijlers. +
Complex 'Groot Nergena' bestaande uit Instituut voor Rassenonderzoek van Landbouwgewassen (I.V.R.O), tuinaanleg en tuinsieraden. +
Instituut voor Rassenonderzoek van Landbouwgewassen (I.V.R.O.) +
Dienstwoning behorende bij Hoekelum. +
Boerderij bij Hoekelum. +
Aan drie zijden omgracht blokvormig landhuis met in de kern restanten van het laatmiddeleeuwse kasteel Hoekelum. Aan de noordzijde van het ten westen gelegen voorplein een koetshuis. +
Historische buitenplaats Hoekelum. Aan drie zijden omgracht blokvormig landhuis met in de kern restanten van het laatmiddeleeuwse kasteel Hoekelum. Aan de noordzijde van het ten westen gelegen voorplein een koetshuis. +
Huis Noordereng behorende bij Hoekelum. +
Twee grafheuvels uit de steentijd en/of de bronstijd. +
Vier grafheuvels. +
Vier grafheuvels. +
Twee grafheuvels. +
Resten van een aardewerk- en dakpanfabriek uit de Romeinse tijd.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Overblijfselen van een aardewerk- en dakpanfabriek uit de Romeinse tijd.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Resten van een aquaduct uit de Romeinse tijd en een mottekasteel uit de late middeleeuwen.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Resten van een aquaduct uit de Romeinse tijd.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Vier grafheuvels. +
Grafveld uit de vroege middeleeuwen. +
Bewoningssporen uit de midden-bronstijd en een urnenveld uit de late bronstijd en de ijzertijd. +
Woonhuis. +
Rijengrafveld. +
Bewoningssporen uit de midden-steentijd en een urnenveld. +
Tuin- en parkaanleg van complex Weverij de Ploeg +
Fabrieksgebouw van complex Weverij de Ploeg. +
Complex Weverij de Ploeg, bestaande uit het fabrieksgebouw naar ontwerp van Gerrit Rietveld en de tuin- en parkaanleg naar ontwerp van tuinarchitecte Mien Ruys. +
Grotendeels zestiende-eeuws stadspaleis, ontstaan uit een dertiende-eeuws kasteel. +
Nederzetting uit de IJzertijd, Romeinse tijd en vroege middeleeuwen. +
Meerdere grafheuvels en een urnenveld. +
IJskelder van Seldensate. +
Inrijhek van Seldensate. +
Parkaanleg van Seldensate. +
Put behorende bij het complex Wamberg. +
Hek op dam behorende bij het complex Wamberg. +
Historische tuin- en parkaanleg van Wamberg. +
Poortgebouw bij Seldensate. +
Omgracht terrein met de ruïne van het laatmiddeleeuwse kasteel Seldensate. Ten zuidoosten ligt midden op een groot omgracht terrein het poortgebouw tot het kasteel. +
Omgracht terrein met de ruïne van het laatmiddeleeuwse kasteel Seldensate. Ten zuidoosten ligt midden op een groot omgracht terrein het poortgebouw tot het kasteel. +
L-vormig landhuis met in de kern nog delen van het zeventiende-eeuwse kasteel. +
Jacht- en koetshuis met poortgebouwtje, behorende bij het complex Wamberg. +
Schuur behorende bij het complex Wamberg. +
Omgracht terrein met in het midden het laatmiddeleeuwse kasteel Wamberg. Ten noorden daarvan een bijgebouw met daartegenaan een poortgebouw. +
Omgracht terrein met in het midden het laatmiddeleeuwse kasteel Wamberg. Ten noorden daarvan een bijgebouw met daartegenaan een poortgebouw. +
Boerderij behorende bij Wamberg. +
Tuinmanswoning behorende bij het complex Wamberg. +
Terp die bestaat uit twee verhoogde woonplaatsen. +
Huisterp. +
Terp. +
Bij rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten gaat het om gebieden met een bijzonder, historisch karakter. Dat karakter kan in de loop van eeuwen zijn gegroeid, zoals een historische binnenstad, maar het kan ook gaan om ontworpen gebieden, bijvoorbeeld een villapark. +
Grafheuvel. +
Bewoningssporen uit de midden- en late steentijd en een urnenveld. +
Beton is divers materiaal en kent verschillende samenstellingen, kwaliteiten en verschijningsvormen. In de eenvoudigste vorm worden stukken natuursteen bijeengehouden door leem of klei. De meeste betonsoorten bestaan uit een mengsel van verhard hydraulisch bindmiddel en kalk met tras of cement. Dit artikel gaat over beton waarin cement als bindmiddel is gebruikt, ook wel cementbeton genoemd. +
Behoud van de karakteristieke kenmerken en uitstraling van monumentaal beton staat of valt bij een zorgvuldige uitvoering. In de praktijk blijkt dat niet al het herstelwerk even duurzaam is of bijdraagt aan het behoud van de cultuurhistorische waarden van de historische betonconstructie. Dit kennisartikel geeft informatie over onderhoudsmaatregelen en mogelijkheden voor herstel. Het item gaat dieper in op de uitvoering van herstelwerk, herstelmaterialen en het waarborgen van de kwaliteit. De historische ontwikkeling van beton, de materiaaleigenschappen, schademechanismen en analysetechnieken zijn al beschreven in [[Beton]], [[Beton - inspectie]], [[Beton - schade]] en [[Beton - onderhoud en herstel]]. Deze beschrijvingen vormen de basis voor dit artikel. +
Voordat een herstel- en conserveringsadvies voor een bestaande betonconstructie kan worden opgesteld, moet een goed en volledig beeld bestaan van de kwaliteit en de huidige toestand van het beton. Het in kaart brengen van de toestand begint altijd met een visuele inspectie. In veel gevallen echter is dat niet voldoende. Meestal is aanvullend technisch onderzoek vereist voor het stellen van een goede diagnose en een prognose van de schadeontwikkeling. Een goede diagnose omvat zowel de schadeoorzaak als de omvang van de zichtbare en de niet-zichtbare schade. +
Beton kent vele verschijningsvormen. Bij monumenten zijn de vorm, materiaalopbouw, constructiewijze, kleur, textuur en afwerking van het betonoppervlak vaak bepalend voor de cultuurhistorische waarde. Zorgvuldig herstel en doelmatige conservering met behoud van de karakteristieke detaillering en uitstraling zijn daarom belangrijk. Dit artikel geeft informatie over de onderhoudsbehoefte en de mogelijkheden voor herstel bij de verschillende schadeoorzaken. +
We kennen allemaal roestende wapening die schollen uit het betonoppervlak drukt. Naast roestende wapening bestaan er ook bedreigingen en schademechanismen die zich minder makkelijk laten herkennen. De kwaliteit van het beton en mogelijk optredende schademechanismen bepalen hoe het materiaal moet worden geconserveerd of hersteld. +
Bewoningssporen uit de Romeinse tijd. +
Overblijfselen van een nederzetting. +
Nederzettingssporen uit de ijzertijd, Romeinse tijd en middeleeuwen. +
Bewoningssporen uit de ijzertijd en Romeinse tijd. +
Blokvormig huis met aanbouw, gebouwd in 1838. +
Enige overgebleven hoektoren van het kasteel Blanckenburgh. De hoektoren stond op de hoek van de vierkante omgrachte hoofdburcht, waarvan de buitenmuren met enkele stukjes muurwerk zijn aangegeven. +
Overblijfselen van een nederzetting uit de nieuwe steentijd en Romeinse tijd. +
Patronaatsgebouw St. Jozefzaal bij het OLV van Goede Raadcomplex. +
Rooms-katholiek kerkcomplex 'Onze Lieve Vrouw van Goede Raad' bestaande uit vier onderdelen:
# een gelijknamige kerk (Arendsweg 59)
# een pastorie 'In loco pascuae' (Arendsweg 57)
# een voormalig patronaatsgebouw (Arendsweg 57A) genaamd 'St. Jozefzaal'
# een voormalige ULO-school voor meisjes (Arendsweg 61).
Het geheel werd gebouwd naar ontwerp van architect A.J. Kropholler in de voor hem kenmerkende robuuste traditionalistische baksteenarchitectuur. De bouw van de kerk geschiedde in twee fasen: in 1914-1915 de voorste helft tot en met de tweede schiptravee; in 1927 kwamen daar drie traveeën bij en een voorbouw met fronttoren. De kerk is het eerste grote kerkgebouw van Kropholler en één van de vroegste voorbeelden van het traditionalisme in de rooms-katholieke kerkbouw van na 1900. In 2010 is het kerkgebouw aan de eredienst onttrokken. +
Kerkgebouw O.L.V. van Goede Raad. +
Pastorie 'In loco pascuae' bij het OLV van Goede Raadcomplex. +
Schoolgebouw bij het OLV van Goede Raadcomplex. +
Rooms-katholieke St. Agathakerk, ingewijd in 1924 en gebouwd naar ontwerp van de architecten J.Th.J. en P.J.J.M. Cuypers jr, ter vervanging van een waterstaatskerk. De centraalbouw, bestaande uit een dominante achtzijdige koepel en een krans van eveneens door koepels overwelfde straalkapellen, is in de jaren 1922-24 tot stand gekomen in een door de byzantijnse en vroegchristelijke bouwkunst geinspireerde bouwstijl. De kerk, met ouder woonhuis (bij de bouw van de St. Agatha bestemd tot pastorie - reeds eerder beschermd onder monumentnummer 9445) en omliggende, aan de Bloksteeg ommuurde, kerktuin is gesitueerd in de van oorspong bij het huis behorende tuin. Het oorspronkelijke interieur van de kerk is grotendeels ontworpen door L.T.C. Lourijsen. De lantaarn op de koepel, voorzien van een carillon, dateert uit de jaren '50 en vervangt de oorspronkelijke, kleinere lantaarn. In 1965 is de liturgische dispositie gewijzigd, waarbij het altaar centraal onder de hoofdkoepel op een verhoging werd geplaatst en de kerkbanken zijn vernieuwd. In 2003 vond een grote restauratie plaats met behulp van de kanjersubsidie. Het huidige bankenplan en de tegelvloer dateren van die laatste restauratie. Het hoofdaltaar is verplaatst naar de voorzijde van de koorruimte. +
Het Fort bij Velsen is onderdeel van de voormalige Stelling van Amsterdam, de permanente verdedigingsbouw rond de hoofdstad. Deze gold ook als Nationaal Reduit (terugvalbasis) en werd aangelegd tussen 1880 en 1920 door het Departement van Oorlog. Naar militaire bevelstructuur behoorde het fort tot de sector Zaandam, groep Westzaan, vak Zuidereinde. +
Omgracht terrein met fundamenten van het kasteel Foreest / Oosterwijk / Ter Wijk. +
Gemaal H.J. Lovink met in- en uitlaten. +
Resten van de Luingaborg (moated site). +
Overblijfselen van jonkvrouwenklooster Jeruzalem. +
Vliedberg (mottekasteel) uit de late middeleeuwen. +
Vliedberg (mottekasteel) uit de late middeleeuwen. +
Vliedberg (mottekasteel) uit de late middeleeuwen. +
Economiegebouw behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Wegkapelletje met altaar en beeld, behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Werkplaats behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Hoofdgebouw van het complex Bergh en Bosch. +
Paviljoen behorende tot het complex Bergh en Bosch, gelegen tussen het Economiegebouw en het Zusterhuis. +
Zusterhuis met ligzaal behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Kapel behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Een aan het eind van de hoofdas gelegen KAPEL met open klokkentoren, visueel bepalend als afsluiter aan de oostzijde van het plein. De kapel, die als zaalkerk getypeerd kan worden, heeft een samengestelde plattegrond en is aan de noordoostzijde door middel van een corridor of tussenlid met het zusterhuis verbonden. De kapel heeft in geel (sintel)steen uitgevoerde gevels. De flauw hellende zadel- en lessenaarsdaken hebben overstekende dakschilden die met rode pannen zijn gedekt. De kapel heeft zijn religieuze functie verloren en heeft nu een horecabestemming. +
Directeurswoning behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Dienstwoning (administrateurswoning) behorende tot het complex Bergh en Bosch. +
Op het oude kerkhof van Bingelrade 23 oude grafkruisen, daterend van de 16de tot de 19de eeuw. +
Begraafplaatsen kunnen een rol spelen bij herstel of bevordering van biodiversiteit. Het zijn vaak groene oases in een stedelijke omgeving of stepping stones voor planten en dieren in een agrarisch gebied, dat steeds vaker wordt gedomineerd door monoculturen. Wat is die biodiversiteit op begraafplaatsen, hoe kun je die bevorderen en hoe verhoudt zich dat tot de begraaffunctie en het eventueel aanwezige funeraire erfgoed?
Aan de hand van vijf presentaties werd dit thema gedurende een [https://www.cultureelerfgoed.nl/actueel/agenda/2021/04/21/platform-funerair-erfgoed-biodiversiteit-op-begraafplaatsen platform Funerair erfgoed] vanuit heel verschillende zijden belicht.
Het webinar is in het geheel [https://channel.royalcast.com/cultureelerfgoed/#!/cultureelerfgoed/20210421_1 terug te kijken]. +
De Gereformeerde kerk met toren is in 1924-1925 gebouwd, in opdracht van de kerkraad van de Gereformeerde Kerk te Beetgum. De kerk bevindt zich, samen met de pastorie en de kerklokalen - die niet in aanmerking komen voor bescherming van rijkswege - op een L-vormig perceel, teruggerooid ten opzichte van de weg en naar het zuiden georiënteerd. De kerk is ontworpen door architect Ane Nauta uit Leeuwarden in een aan de Amsterdamse School verwante bouwstijl. +
Bitpreservering omvat de werkzaamheden die nodig zijn om de bitstreams (de oorspronkelijke volgorde van nullen en enen) intact en leesbaar te houden. +
Welke maatregelen worden genomen om de bit integriteit te monitoren? +
Beschrijf welke maatregelen ervoor zorgen dat digitale objecten altijd raadpleegbaar zijn. Bepaal hoeveel kopieën worden opslagen en onder welke condities. +
Benoem de maatregelen die nodig zijn om de kwaliteit van digitale objecten bij opname in het digitaal archief vast te stellen. +
Beschrijf welke maatregelen getroffen worden bij dataverlies door bijvoorbeeld bit rot, natuurrampen of ongelukken. +
Unieke identificatiecodes zorgen ervoor dat vindbaarheid en de identificatie van digitale objecten gegarandeerd is. +
Bewoningsresten uit de late steentijd en enkele grafheuvels uit de bronstijd. +
Bewoningssporen uit de midden-steentijd. +
Bladkoper wordt al lange tijd toegepast op gebouwen. Men gebruikt het vooral voor dakbedekking, goten en hemelwaterafvoeren. Als materiaal voor dakbedekking zal het door de beeldbepalende oxidatiekleur in eerste instantie vooral gekozen zijn uit architectonische overwegingen. Tegenwoordig past men het op monumenten vaak toe vanwege de duurzaamheid. Dit artikel geeft inzicht in de eigenschappen en het gebruik van bladkoper, de verwerkbaarheid, de schades die kunnen ontstaan en hoe je deze kunt voorkomen. +
Al zeer lang past men bladlood toe aan gebouwen. Gedurende vele eeuwen is het vaak gebruikt als dakbedekking, voor de bekleding van houtconstructies, voor goten, aansluitingen, waterafvoeren en decoratieve elementen. Dit kennisartikel geeft inzicht in het gebruik en de eigenschappen van lood, de verwerkbaarheid, de schades die kunnen ontstaan en hoe je die kunt voorkomen. +
Sinds het begin van de 19e eeuw past men zink toe aan gebouwen. De introductie van zink in Nederland viel vrijwel gelijk met de heroriëntatie op oude bouwstijlen, de intree van de zogenoemde neostijlen. Het gebruik van zink nam een grote vlucht, niet alleen voor dakbedekking, goten en hemelwaterafvoeren, maar ook voor de vele ornamenten die men in de neostijlen toepaste. Dit artikel geeft inzicht in de eigenschappen en het gebruik van bladzink, zijn verwerkbaarheid, de schades die kunnen ontstaan en hoe je deze kunt voorkomen. +
Prehistorische sporen van bewoning. +
In oorsprong middeleeuwse zaalkerk. De toren is apart beschermd als rijksmonument ([https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/9624 rijksmonumentnummer 9624]). +
Gedeelten van de dorpsterp van Blessum. +
Huisterp met dobbe. +
Terp. +
Heemtuin, voluit Thijsse's Hof Planten- en Vogeltuin in het Bloemendaalsche Bos geheten. Aangelegd volgens de natuur- en educatieve principes van dr. Jac. P. Thijsse. +
Tuinaanleg bij Villa Saxenburg aan de Mollaan 1 in Bloemendaal. Aangelegd tussen 1919 en 1922 in architectonische tuinstijl naar een ontwerp van D.F. Tersteeg in opdracht van de dames J.M. en M.A. Bierens de Haan. De tuin is grotendeels overeenkomstig met het schetsontwerp uit 1919 en een aanpassing uit 1922 ten behoeve van een verdiepte binnentuin.
NB: Het in 1976 aangelegde zwembad in de vierkante binnentuin ten zuidwesten van het huis valt buiten de monumentenbescherming. +
Kasteel de Bongard / Bongart. L-vormige hoofdburcht met op de westhoek een ronde toren, in de 16de eeuw gebouwd op de plek van het laatmiddeleeuwse kasteel de Bongard. Ten zuidwesten ligt een vierkante voorburcht met bijgebouwen aan vrijwel alle vier de zijden. +
De boerderijen in het Westerkwartier behoren tot de noordelijke huisgroep. Vanwege de ligging dichtbij Friesland tonen ze invloed van de Friese boerderijbouw. +
De Westerwoldse boerderijen behoren tot de noordelijke huisgroep. Ze zijn vaak groot van omvang en bevatten al dan niet een versmald woongedeelte en schuren die drie of vijfbeukig zijn. +
De boerderijen in West-Friesland behoren tot de noordelijke huisgroep. Vanwege de karakteristieke bijna vierkante vorm met hoog dak zijn ze bekend als de zogenaamde stolpboerderijen. +
De boerderijen in de Zaanstreek en het Waterland behoren tot de noordelijke huisgroep, evenals de overige boerderijtypen in Noord-Holland, ten noorden van Amsterdam. In de Zaanstreek en het Waterland zijn de boerderijen in het algemeen kleiner van formaat dan in de Beemster, Schermer en West-Friesland. +
De Texelse boerderijen behoren tot de noordelijke huisgroep. Vanwege hun witte kleur, rieten piramidedak en lang voorend zijn ze bekend als de Texelse stolp. +
Deze beschrijving heeft betrekking op de boerderijen op Terschelling en Ameland. Veel daarvan zijn een kleine variant van het Friese kop-romptype. +
De boerderijen op Wieringen behoren tot de noordelijke huisgroep. Vanwege hun afwijkende vormgeving en plattegrond onderscheiden ze zich ten opzichte van andere boerderijtypen in Noord-Holland. +
Rooms Katholieke kruisbasiliek met pastorie, in 1913 en 1912 voltooid door aannemer Geerts (Boerhaar) naar een neogotisch ontwerp van de architect H. Kroes. De kerk is gebouwd ter vervanging van een kerk uit 1811-1819. +
Restant van de dorpsterp van Boksum. +
Terp met de resten van een kloosterboerderij (kloostervoorwerk). +
Verhoogd stinsterrein (moated site). +
Resten van verschillende terpen. +
De pastorie van de St. Franciscuskerk gelegen aan de Grote Dijlakker. +
De St. Franciscuskerk met pastorie, gelegen aan de Grote Dijlakker 7 en 8 te Bolsward, zijn gebouwd in respectievelijk 1932 en 1933 naar een ontwerp van de Nijmeegse architect H.C. van de Leur (1898-1994) die was gevormd onder de vleugels van de Franse bouwmeester en geestelijke Dom Paul Bellot (1876-1944). In 2017 is de kerk als eerste kerk in Noord-Nederland door het Vaticaan verheven tot basiliek (Basilica Minor). +
Kerkgebouw gelegen aan de Grote Dijlakker. +
Booronderzoek is een methode van Inventariserend Veldonderzoek (IVO) om archeologische resten door middel van een boor op te sporen en te onderzoeken en de aardkundige context van deze resten vast te stellen. +
Boor- en/of proefputtenonderzoek met zeeftechniek is een methode van Inventariserend Veldonderzoek (IVO) met als doel het opsporen van vindplaatsen en het verzamelen van gegevens voor het (verder) toetsen en aanvullen van de gespecificeerde archeologische verwachting. +
Twee hunebedden (D28 en D29). +
Grafmonument op voormalige kerkhof van Borger. +
Hunebed (D27). +
Bewoningssporen uit de ijzertijd, een Romeins villa-complex en sporen van Romeinse ambachtelijke activiteiten en een vroeg-middeleeuws grafveld. +
Dorpswierde met (resten van) een kerk en kerkhof. +
Parkaanleg van het complex Wolfrath. +
Kasteel Huis Born, bestaande uit een omgrachte, in 1930 afgebrande en niet herstelde vierkante hoofdburcht en een ten noordwesten daarvan gelegen omgrachte voorburcht die nog intact is. +
Bruggen behorende bij het complex Wolfrath. +
Poortgebouw behorende bij het complex Wolfrath. +
Kasteel. +
Omgracht terrein met de L-vormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Wolfrath. Daaromheen een groot eveneens omgracht terrein met aan de zuidwestzijde U-vormige bijgebouwen. +
Kasteel 'Hondeborg' of 'Hombergh'. +
Rooms-katholieke ZAALKERK (deels met zijbeuken), St. Stephanus, in de huidige vorm in 1919 ontworpen door architect J.A. Kropholler in de bouwstijl van de Delftse School met gotische invloed. Het westelijke deel van de kerk is om de oorspronkelijke waterstaatskerk gebouwd. De mansardekap van de waterstaatskerk bevindt zich nog onder het zadeldak. De kerk is later aan de oostzijde uitgebreid tot het huidige bouwvolume. +
Rooms-katholieke zaalkerk te Bornerbroek. +
Bewoningssporen uit de late steentijd en een terp met een deel van een ossengang. +
Terp. +
Terp. +
Huisterp uit de vroege middeleeuwen en het kasteel van de Heren van Borsele, dat ontwikkeld is uit een vliedberg (mottekasteel). +
Vliedberg (mottekasteel) uit de middeleeuwen. +
Enkele grafheuvels en een urnenveld. +
Vliedberg (mottekasteel) uit de late mid-deleeuwen. +
Deze collectie bevat ongeveer 4000 stuks. Ze bestaat voor een groot deel uit bouwbeeldhouwwerk (lapidarium) en verzamelingen historische bouwmaterialen, deuren, vensters, industrieel vervaardigde ornamentiek, molenonderdelen, bakstenen, dakpannen en gipsstudies. +
Bouwhistorisch onderzoek is een discipline die voor archeologisch onderzoek van toegevoegde waarde kan zijn, zeker in geval van de bebouwde omgeving, stads- en dorpskernen, boerderij- en kasteelsites, kerken/kerkhoven, etc.
<h3>In het kort</h3>
<div class="kader">
'''Doel''': kennis van het bouwen en de bouwpraktijk in het verleden vergroten om zo nog beter duiding te kunnen geven aan bouw- en gebruiksaspecten van historische bebouwing en bebouwingsrestanten.<br/>'''Bruikbaar voor''': het verwerven van inzicht in bouwconstructies en -tradities.<br/>'''Nodig''': integrale aanpak onderzoek boven- en ondergrondse bebouwing(sresten), sporen en vondsten.</div> +
De R.K. kerk, toegewijd aan de H. Willibrordus, is een in 1916-1917 naar een ontwerp van architect W. te Riele Gzn. gebouwde laat-neogotische basiliek met pseudotransept, met aangebouwde sacristie, staande aan de Pastoor Schoenmakersstraat, hoek Molenstraat. Het werk is uitgevoerd door aannemer Marinus van Heck uit Leeuwen. De kerk bestaat uit een driebeukig schip met de lengte-as in noord-zuid richting, zodanig dat het priesterkoor naar het noorden is gewend en de toren met het toegangsportaal naar het zuiden is gericht. In 1922 is vanwege constructieve problemen de huidige torenspits opgetrokken ter vervanging van de stenen bovenbouw die hoger was. In 2023 is de kerk aan de eredienst onttrokken. +
Dubbel omgracht terrein met tot boerderij omgebouwd poortgebouw van het laatmiddeleeuwse kasteel Huis te Leeuwen. Ten noordwesten daarvan, buiten de binnenste gracht, een deel van een voormalig koetshuis. +
Bewoningssporen uit de midden- en late bronstijd. +
Grafveld uit de Romeinse tijd en bewoningssporen uit de middeleeuwen. +
Urnenveld. +
Grachtfragment en enig overgebleven vleugel van het in de achttiende eeuw sterk verbouwde laatmiddeleeuwse omgrachte kasteel Boxmeer. +
Bewoningssporen uit de ijzertijd. +
Laatmiddeleeuws omgracht kasteel, diverse samenstellende gebouwonderdelen. +
Het bruggenhoofd van de Kerkbrug, gelegen op de noordoostelijke hoek van 't Spijker. +
Toegangsbrug naar 't Spijker, behorende tot de historische buitenplaats Brakel. +
Twee omgrachte terreinen met op het zuidelijke terrein de ruïne van de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Brakel en op het noordelijke terrein een tuinaanleg op de voormalige voorburcht. +
Landschapspark van Huis te Brakel. +
Moestuin met ommuring en poort, behorend tot de historische buitenplaats Brakel. +
Twee omgrachte terreinen met op het zuidelijke terrein de ruïne van de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Brakel en op het noordelijke terrein een tuinaanleg op de voormalige voorburcht. +
Middeleeuws gebouw binnen een omgrachting, in oorsprong voorraadschuur van het slot Brakel. +
Huis te Brakel. +
Als er ondanks preventieve maatregelen toch ergens brand uitbreekt, is het in afwachting van de brandweer van belang om op de juiste manier te blussen. Ook is het belangrijk de werking van de verschillende soorten brandblussers te kennen, en te weten welke het meest geschikt zijn om de brand te blussen. +
De laatste decennia gingen er meer historische boerderijen in vlammen op dan voorheen. Dat constateert de RCE. Deze toename is zorgelijk en vormt aanleiding om met dit item eigenaren, bewoners, boeren en andere gebruikers van boerderijen bewust te maken van de noodzaak van preventieve maatregelen. +
Donk met bewoningssporen uit de midden- en late steentijd. +
Resten van de dorpsterp van Brantgum. +
Historische tuin- en parkaanleg behorende tot het historische buitenplaatscomplex Bouvigne. +
Brug behorende tot historische buitenplaats Bouvigne. +
Brug behorende tot de historische buitenplaats Bouvigne. +
Collectie tuinsieraden behorende tot de buitenplaats Bouvigne. +
Pergola's behorende tot de historische buitenplaats Bouvigne. +
Vrijstaand transformatorhuisje in sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Park- en tuinaanleg van sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Neerhuis met bouwfragmenten annex poortgebouw, behorende bij de historische buitenplaats Bouvigne. +
Omgrachte hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Bouvigne met ten zuiden daarvan de omgrachte voorburcht met aan de westzijde een bijgebouw. +
Omgrachte hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Bouvigne met ten zuiden daarvan de omgrachte voorburcht met aan de westzijde een bijgebouw. +
Boerderij Sweep, horend bij sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Laatmiddeleeuws kasteel, bestaande uit een hoofd- en voorburcht, beide gelegen op een groot omgracht terrein, in oorsprong deel uitmakend van de stadsomwalling van Breda. +
Sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Ketelhuis van sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Sanatoriumgebouw van sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
De RK KERK Onze Lieve Vrouwe van Altijddurende Bijstand met PASTORIE is in 1951-1953 gebouwd naar ontwerp van de architect en stedenbouwkundige M.J. Granpré Molière (1883-1972) in de stijl van de Delftse School. De kerk is één van de vier nog bestaande kerkgebouwen van deze architect. In 2008 is de kerk gesloten en daarna verbouwd tot gemeenschapshuis. +
Voormalige dokterswoning van sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Voormalige stokerswoning van sanatoriumcomplex De Klokkenberg. +
Resten van een kasteel. +
Gemeentelijk Sportcentrum +
Dubbel toegangshek behorende bij Gunterstein. +
Moestuinschutting behorende bij Gunterstein. +
Schuur behorende bij Gunterstein. +
Houten botenhuis, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Eendenhuis, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Fazanterie, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Hertenkamp met stal begrensd door hekwerk, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Kas, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Kas met tuinmuur, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Nutstuin met onder meer broeikassen, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Voormalige orangerie, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Parkaanleg en labyrinth als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Prieel, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Prieel in rosarium van Nijenrode. +
Rozentuin, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Stookkelder met schoorsteen, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Tennishuisje, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Toegangshek, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
In Landschappelijke stijl aangelegde tuin, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Tuinsieraad, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Tuinvaas, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Voederhuisje, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Volière, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Waterput, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Bruggetje over het water naar het Engelse Werk, behorende bij Gunterstein. +
Hekwerk behorende bij Gunterstein. +
Hoofdtoegangshek van Gunterstein. +
Keermuur behorende bij Gunterstein. +
Brug met krakeling-vormige versiering, behorende bij Gunterstein. +
Noordelijk bouwhuis behorende bij Gunterstein. +
Toegangsbrug behorende bij Gunterstein. +
Toegangshek behorende bij Gunterstein. +
Tuinbeeld behorende bij Gunterstein. +
Tuinhuisje behorende bij Gunterstein. +
Zuidelijk bouwhuis behorend bij Gunterstein. +
Historische tuin- en parkaanleg van het complex Oudaen. +
Poortgebouw behorende bij het complex Oudaen. +
Zomerhuis behorende bij het complex Oudaen. +
Boerderij en zomerhuis behorende bij Gunterstein. +
Koetshuis behorende bij Gunterstein. +
Jagershuis behorende bij Gunterstein. +
Dienstwoning, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Poortgebouw als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Voormalig koetshuis, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Prieel in het zuid-westelijke deel van het park van de historische buitenplaats Nijenrode. +
Voormalig speelhuisje, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Boerderij van het langhuistype, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Zomerhuis, bij boerderij, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. +
Kerk van het type (pseudo-)kruiskerk, in opdracht van de Gereformeerde kerken in Nederland in 1908/9 ontworpen door architect A. Griffioen in een gemengde stijl met invloeden van het Rationalisme.
De Gereformeerde kerk van Breukelen is in 1893 ontstaan door het samengaan van twee gemeenschappen van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Vanaf 1903 startte binnen de kerk de discussie over een nieuw kerkgebouw met pastorie en paardenstalling. De nieuwe kerk werd in 1908/9 uitgevoerd met centrale verwarming en gasverlichting. Het bankenplan en de meubels waren van de hand van J. de Jager.
In 1965 zijn de ingangspartij en de trappen naar de galerij gewijzigd. Bovendien werden podium, doopvont, banken en deuren vernieuwd. Daarnaast is het glas-in-lood vervangen. In 1978 liet de kerkeraad van de Gereformeerde kerk het kerkgebouw aan de achterzijde uitbreiden met een vergaderruimte en jeugdwerkaccomodatie naar ontwerp van Leicher B.V. Deze uitbreiding is voor de bescherming van rijkswege van ondergeschikt belang. In 1998/9 is de kerk opnieuw verbouwd, waarbij onder meer het entreeportaal betrokken is. N.B. Het interieur is voor de bescherming van rijkswege van ondergeschikt belang, omdat de inventaris en de interne indeling niet meer oorspronkelijk zijn. +
Omgrachte hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Nijenrode. +
Buitenplaats Gunterstein. Grote rechthoekige omgrachting met daarin aan de westzijde de blokvormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Gunterstein en aan de oostzijde de vierkante voorburcht met twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Historische tuin- en parkaanleg van Gunterstein. +
Hoofdgebouw. +
Buitenhuis 'Klein Boomrijk' behorende bij Gunterstein. +
Dubbele arbeidswoning 'Klein Boomrijk'. +
Boerderij 'Boomrijk' met zomerhuis en toegangshek. +
Omgrachte, blokvormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Oudaen, met ten zuidoosten daarvan twee bijgebouwen aan weerszijden van de toegangsweg. +
Omgrachte, blokvormige hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Oudaen, met ten zuidoosten daarvan twee bijgebouwen aan weerszijden van de toegangsweg. +
Linker bouwhuis behorende bij het complex Oudaen. +
Boerderij van Oudaen. +
Rechter bouwhuis behorende bij het complex Oudaen. +
<span class="klein rechts">⇐ [[Thema/Aardkundig_erfgoed|Overzicht aardkundig erfgoed]]</span>
Breuken zijn schuifvlakken waarlangs pakketten in de ondergrond zijn verschoven. Op een aantal plekken komen deze ondiep voor en zijn ze ook merkbaar aanwezig in het landschap. Vaak ligt door een verschil in opheffing het maaiveld aan de ene kant van de breuk hoger dan aan de andere kant. Ook kan er stagnatie van grondwater langs het breukvlak optreden, waarbij de natte ijzerrijke wijstgronden vormen (in het Peelgebied).
<div class="kader klein">
===Breuktreden en wijstgronden in het kort===
====Kenmerkendheid====
*Breuktreden zijn zichtbaar als een plotselinge overgang van hoog naar laag, vaak langs een rechte lijn. De hoogte varieert van 1,5 tot 5 meter.
*Veel breuktreden zijn al lange tijd in het landschap aanwezig, maar gemaskeerd door de afzetting van dekzand in de laatste ijstijd.
*Voorbeelden van spectaculaire breuktreden zijn vooral te vinden ten oosten van de Maas, in de buurt van Sittard en Herkenbosch (Meinweg).
====Materiaal====
Sommige breuktreden zijn bedekt met een laag door de wind aangevoerd fijn zand. Onder dit zogenaamde dekzand bevinden zich zandige tot grindige rivierafzettingen van de Rijn en de Maas. Op de Peelhorst komen deze laatstgenoemde afzettingen op geringe diepte voor.
====Huidige aardkundige processen====
Schollen en slenken zijn heden ten dage nog in beweging, met name tijdens aardbevingen treedt er verschuiving op langs de breuken.
</div> +
Laatmiddeleeuws omgracht kasteel met U-vormige hoofdburcht met daaraan aangebouwd bijgebouw. +
Twee hunebedden (D21 en D22). +
Drie hunebedden (D23, D24 en D25). +
<span class="klein rechts">⇐ [[Thema/Aardkundig_erfgoed|Overzicht aardkundig erfgoed]]</span>
Grondwaterbronnen ontstaan waar grondwater uit de bodem treedt. Dit gebeurt op plekken met een hoge kweldruk, vaak ook in combinatie met het voorkomen van een ondoorlatende laag waar het water op stagneert. Bijvoorbeeld in de stuwwallen van Twente of in de wanden van beekdalen in Zuid-Limburg. Bronnen vormen vaak het begin van een beekloop, die soms ook volledig kunstmatig aangelegd zijn zoals de sprengen op de Veluwe. Veel natuurlijke en aangelegde bronnen zijn in gebruik geweest voor het aandrijven van molens, bijvoorbeeld voor de papierindustrie. Zowel natuurlijke als aangelegde bronnen vormen ecologisch waardevolle plaatsen in het landschap.
<div class="kader klein">
===Bronnen en brondalen in het kort===
====Kenmerkendheid====
* Bij een bron treedt het water meestal op één punt uit, er kan ook een plas of drassige plek in het landschap aanwezig zijn.
* Dankzij de vaak bijzondere mineraalsamenstelling van het water leveren bronnen veelal unieke habitattypes op (bijv. bronbossen, kalktufbronnen).
====Materiaal====
Bronnen vormen vaak aan de flanken van reliëfrijke gebieden, vaak in combinatie met het voorkomen van een water ondoorlatende laag. De chemische samenstelling van bronwater hangt nauw samen met de geologische ondergrond en de verblijftijd van het water in de ondergrond en is van nature van goede kwaliteit en rijk aan mineralen. Uittredend bronwater wordt gekenmerkt door een vrij constant debiet en een temperatuur die meestal tussen de 7 en 12ºC ligt.
====Huidige aardkundige processen====
Waar reliëfrijke gebieden niet (al te sterk) verdroogd zijn kan nog steeds bronwater uittreden. Bronnen worden onder de huidige omstandigheden niet meer gevormd. In de hellingen van Zuid-Limburg komen soms kalktufbronnen voor, hier slaat kalk neer bij het uittreden van het grondwater.
</div> +
Beeldengroep behorende bij de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Duiker behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Historische tuin- en parkaanleg van de buitenplaats Groot Engelenburg. +
IJskelder behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Koetshuis behorende bij de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Oranjerie behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg +
Speelhuisje met pergola, behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Toegangsbrug behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Toegangshek op de oprijlaan van de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Tuinbeelden behorende bij de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Tuinmuur behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Tuinvaas behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Zonnewijzer, behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Rechthoekig landhuis, in de kern uit circa 1640, maar verbouwd tot neoclassicistisch huis in 1835. Het huis mag niet worden (maar wordt vaak) verward met het voormalige kasteel Spaansweerd in Bronkhorst, waarvan nog een klein restant bestaat ten zuidoosten van het huis, aan de overkant van de IJssel. +
Portierswoning behorende tot de buitenplaats Groot Engelenburg. +
Omgracht terrein met aan de westzijde het hoofdhuis van kasteel Engelenburg, gebouwd op de plek van het afgebroken laatmiddeleeuwse kasteel, met aan de oostzijde twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Omgracht terrein met aan de westzijde het hoofdhuis van kasteel Engelenburg, gebouwd op de plek van het afgebroken laatmiddeleeuwse kasteel, met aan de oostzijde twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Blokvormig, vierkant gebouw, in de tweede helft van de 16de eeuw gebouwd op de plek van een kasteel uit het begin van de veertiende eeuw. +
Groot omgracht terrein met op de noordwesthoek de deels nog omgrachte hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Voorstonden met ten oosten daarvan een koetshuis. +
Zuidoostelijk vleugel met voormalige poort van het grotendeels verdwenen vijfhoekige kasteel Gen Hous (Genhoes). +
Kerk H. Gregorius de Grote met doopkapel, klokkentoren en aanleg met hoofdpartij, zijtrappartij, erfafscheiding en bloembakken. +
Resten van een landweer. +
Blokvormig landhuis, rond 1830 gebouwd op de plek van een laatmiddeleeuwse hoeve. +
De Heiligenberg / Carteyn / Jonker Coninxhof. In 1740 gebouwd U-vormig huis, op de plek van en mogelijk met gebruikmaking van delen van een laatmiddeleeuwse voorganger. Bij het huis hoort een hoeve van oudere datum. +
Brug met pijlers en hekken, behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Historische tuin- en parkaanleg behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Bergschuurtje en tuinmuur, behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Tuinvazen behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Zuil op piedestal behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Duiventoren behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
Historische tuin- en parkaanleg behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
Boogbrug behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
De Beesde of Huis Cammingha: L-vormig complex bestaande uit een mogelijke woontoren uit het eind van de 14de eeuw met twee latere aanbouwen. +
Fectio / Fort Vechten. Resten van een fort (castellum), kampdorp (vicus) en grafveld uit de Romeinse tijd.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
U-vormig landhuis, gebouwd rond 1674 nabij de plek van het afgebroken laatmiddeleeuwse kasteel Amelisweerd. +
U-vormig landhuis, gebouwd rond 1674 nabij de plek van het afgebroken laatmiddeleeuwse kasteel Amelisweerd. +
Koetshuis/tuinmanswoning behorende tot de buitenplaats Nieuw Amelisweerd. +
Overblijfselen van kasteel Rhijnauwen. +
Twee grotendeels omgrachte terreinen met op het noordoostelijke de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Rhijnauwen en op het zuidwestelijke aan de noordzijde bijgebouwen. +
Twee grotendeels omgrachte terreinen met op het noordoostelijke de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Rhijnauwen en op het zuidwestelijke aan de noordzijde bijgebouwen. +
Theehuis behorende tot de buitenplaats Rhijnauwen. +
Boerderij en zomerhuis, behorende tot de buitenplaats Rhijnauwen. +
Zomerhuis/kaasmakerij deeluitmakend van een ensemble van boerderij en zomerhuis "Hofstede Rhijnauwen" behorende tot de buitenplaats Rhijnauwen. +
Boerderij behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
Schuur behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
Veeschuur behorende bij de buitenplaats Rhijnauwen. +
Poortgebouw behorende bij de historische buitenplaats Rhijnauwen. +
De rooms-katholieke St. Barbarakerk is gebouwd tussen 1939-1940 in Delftse School-stijl. Het ontwerp is van de Maastrichtse architect Alphons Boosten (1893-1951) en betreft de eerste kerk van Boosten die buiten de provincie Limburg is gebouwd. De kerk in Bunnik werd gebouwd op een terrein dat gratis door gravin douairière de Leusse beschikbaar was gesteld. De eerste steen werd gelegd op 26 juli 1939. De kerk werd op 9 oktober 1940 gewijd. Het interieur van de kerk is in 1975 aan de nieuwe liturgische normen aangepast, waarbij men nauwelijks de oorspronkelijke architectonische waarde van de kerk heeft aangetast. +
Overblijfselen van de middeleeuwse stad Bunschoten. +
Gereformeerde KERK, genaamd Zuiderkerk, gebouwd door aannemer H. Dekkers naar ontwerp van architect J.N. Munnik uit Den Haag. De Baarnse architect H. Onvlee werkte mee aan het ontwerp en hield toezicht op het bouwproces. De zaalkerk is opgetrokken in eclectische stijl. De aan de zuidwestzijde geplande toren werd nooit gerealiseerd. De architect J.N. Munnik was de broer van predikant H.A. Munnik, die rond 1912 de drijvende kracht was achter de stichting van dit nieuwe gebouw. De kerk kwam tot stand naar aanleiding van het ruimtegebrek in de in 1890 gebouwde kerk `Kostverloren' aan de Kolk. +
Emplacement van voormalig kasteel te Buren. Groot omgracht terrein waarbinnen het laatmiddeleeuwse kasteel van Buren heeft gestaan. De onregelmatige vorm van het terrein refereert aan de - nog grotendeels aanwezige - omwalling met rondelen op de hoeken. +
Vroeg-middeleeuwse ringwalburg. +
Vroeg-middeleeuwse ringwalburg. +
Crayestein / Kraaienstein. Omgracht terrein van het in 1890 afgebroken kasteel Crayestein met daarop een rond 1890 gebouwde boerderij. +
Overblijfselen van Dominicanessenklooster Leliëndale. +
Omgracht terrein met de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Haamstede. +
Omgracht terrein van het in 1916 afgebroken huis Bussloo. Aan de rand van het terrein zijn nog muurresten waarneembaar, vermoedelijk van een keermuur rond het terrein. +
Neogotische, driebeukige kerk (basiliek) zonder transept, met eenbeukig koor en schoorbogen. +
In baksteen opgetrokken kerk, centraalbouw afgedekt door een koepel. +
Kerk en kosterswoning in dezelfde stijl ontworpen. +
Villa Amalia aan de Meerweg 7 in Bussum met bijbehorende bouwkundige elementen, ingerichte siertuin en toegangsbruggen, gebouwd in overgangsarchitectuur naar het ontwerp van G.J. Vos in opdracht van J. Hulsman in 1902. De villa is vrijstaand en schuin ten opzichte van de weg gesitueerd op een terrein aan de zuidzijde van de Meerweg. De siertuin bevindt zich aan de noord- en westzijde. +
De als centraalbouw opgezette kerk heeft een plattegrond in de vorm van een Grieks kruis, met een voorbouw (narthex) en een toren in de noordoostelijke binnenhoek van de plattegrond. +
Huisterp uit de vroege middeleeuwen en bewoningssporen en een vliedberg (mottekasteel) uit de late middeleeuwen. +
C
Met deze techniek kun je de ouderdom van een organisch monster vaststellen.
<h3>In het kort</h3>
<div class="kader"><strong>Doel</strong>: dateren, opbouwen chronologie, controle op typologische datering, vaststellen (dis)continuiteit van bewoning.<br/><strong>Bruikbaar voor</strong>: dateringen tussen 50.000 jaar geleden en nu.<br/><strong>Nodig</strong>: hout- of haardresten, plantenresten, skeletmateriaal.</div> +
De rooms-katholieke kerk van Cabauw is gebouwd tussen 1926 en 1928 naar ontwerp van Herman Kroes en Zn. uit Amersfoort. Het is een laat werk in het oeuvre van Herman Kroes, dat zich kenmerkt door een zakelijk-expressionistische bouwtrant, waarbij hij de bekende neogotische stijl afwisselt met Amsterdamse School-invloeden. De kerk is deels opgetrokken rond een betonconstructie, uitgevoerd door N.V. Betonmaatschappij Begram van Eeten en De Bruyne. De opdrachtgever van de bouw was pastoor H.J. Vinke. De kerk, die is gewijd aan de Heilige Jacobus, staat op de plaats van een kerk uit 1846 die een kwartslag gedraaid stond ten opzichte van het huidige gebouw. De kerk is opvallend gelegen in Cabauw en vormt een opvallend markeringspunt in de wijde omgeving. +
Resten van een villa-complex uit de Romeinse tijd. +
Grote omsloten hoeve, bestaande uit een herenhuis uit 1825 aan de zuidzijde en bijgebouwen aan de noordzijde. +
Het missiehuis Onze Lieve Vrouw van Lourdes is in 1955 gebouwd naar functionalistisch ontwerp van architectenbureau Partners Swinkels - Salemans - Knibbeler - Swinkels. Het Missiehuis is tot stand gekomen ter vervanging van een laat negentiende-eeuwse voorganger die in 1954 grotendeels door brand is verwoest. +
Algerakering of Algerabrug. Stormvloedkering met schutsluis, verkeersbrug en terreinaanleg aan beide zijden van de oevers. +
Grafveld. +
Certificering gaat over het meetbaar maken van het vertrouwen dat een digitaal archief werk maakt van duurzame toegang. Na certificering mag het digitaal archief beschouwd worden als een Trustworthy Digital Repository (TDR). +
Leg vast welke standaarden gebruikt worden voor audit en certificering. +
Een vondst onder recenter aangebrachte verflagen is altijd bijzonder! Het is een spannende ontdekking, vergelijkbaar met die van een archeologische vondst. Het is verleidelijk om de mouwen op te stropen. maar een schildering is erg kwetsbaar. Daarom is het raadzaam om eerst de mogelijkheden te verkennen. Deze checklist helpt u daarbij. +
Ruim 2000 objecten uit de rijke deelcollectie Delfts aardewerk en Oosterse keramiek zijn afkomstig van baron W.F.K. van Verschuer. +
Onderkelderd gedeelte van het 16e eeuwse kasteel. Voor meer informatie, zie [[Monumenten/11488|de pagina op deze kennisbank over het kasteel]]. +
Kasteel Coevorden, midden van de 12de eeuw gebouwd als omgracht mottekasteel. +
Parkaanleg rondom de restanten van de vroegere zevenhoekige vesting, t.w. het noordelijk gedeelte van de stadsgracht met resten van voormalige wal en contrescarp.
===Kenmerken ===
*Datering: 1594-1607, 1700-1702
*Architect: Paulus Simonsz (1594-1607), Menno van Coehoorn (1700-1702)
*Bouwstijl: niet van toepassing
*Rijksmonument sinds: 7 september 1965 +
De Rooms Katholieke St. Willibrordkerk is gebouwd in 1913-1914 naar ontwerp van W. te Riele uit Deventer en uitgevoerd door aannemer A. de Boer uit Coevorden. Het gebouw is opgetrokken in een eenvoudige Neo-Gotische stijl. De in 1925 door de Fa. Cuypers uit Roermond aangebrachte interieurbeschilderingen zijn verdwenen. Het interieur valt niet onder de bescherming. +
In 2004 en 2005 heeft de Staat de kern aangekocht van de collectie Bibliotheca Philosophica Hermetica van de zakenman Joost Ritman (1941). +
Wie is de jonge vrouw op deze tekening van Corry Gallas uit 1920? Is het misschien de kunstenares zelf? In 1920 was zij 35 jaar oud. Het zou goed kunnen, maar de vrouw op de tekening is misschien toch iets jonger dan 35 jaar. Zij is en profil weergegeven tegen een felgekleurde achtergrond en met een modieuze hoofdband in het haar. Verder heeft zij een moderne hanger om haar hals en draagt zij een felblauwe jurk. Ze lijkt klaar om de Charleston te dansen, ware het niet dat deze Amerikaanse dans pas vanaf 1923 populair werd. +
Een vrouw in blauwe overall raakt de kuit aan van een kolossaal beeld van een naakte vrouw. Iets verder in de ruimte staan nog twee beelden. Naast het grote beeld staat een emmertje met poetsdoeken. Het lijkt wel een karikatuur. Maar dat is absoluut niet het geval. De vrouw in overall is de beeldhouwster Cornelia Catharina (Corry) Franzén-Heslenfeld (1903-1989) die letterlijk de laatste hand legt aan een model voor een ruim drie meter hoog bronzen beeld dat op 31 oktober 1941 geplaatst werd op een hoge zuil bij de hoofdingang van het Zuiderpark in Den Haag. Tegenover het even grote beeld van een man dat al enkele maanden eerder was geplaatst. +
Terrein met bewoningssporen uit de vroege en late middeleeuwen. +
Overblijfselen van een nederzetting uit de late ijzertijd - Romeinse tijd. +
Resten van een kapel. +
Omgracht terrein met aan de zuidoostzijde de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Rhijnestein, bestaande uit een woontoren met uitbreidingen uit de 19de eeuw, en aan de noordwestzijde een poortgebouw met bijgebouw. +
Ondergrondse overblijfselen van kasteel Rhijnestein. +
Crematie-onderzoek helpt bij het verkrijgen van inzicht in menselijke crematies.
<h3>In het kort</h3>
<div class="kader"><strong>Doel</strong>: per individu: vaststelling geslacht, leeftijd, compleetheid of bewuste incompleetheid; per grafveld aanvullend: samenstelling populatie (minimaal aantal individuen, man/vrouw verhouding, leeftijdverdeling).<br/><strong>Bruikbaar voor</strong>: het verkrijgen van inzicht in menselijke crematies.<br/><strong>Nodig</strong>: crematieresten, idealiter door specialist ter plekke opgegraven of ‘en bloc’ gelicht, urn met resten, ‘en bloc’ gelicht bij voorkeur voorzien van omliggend grondmonster.</div> +
Resten van een brug en een haven uit de Romeinse tijd. +
Omgracht terrein met funderingsresten van het voormalige kasteel te Culemborg. +
De Nederlandse musea werden in 2009 door de Museumvereniging gevraagd de herkomstgeschiedenis van hun collecties te onderzoeken. Het doel was te komen tot een inventarisatie van voorwerpen, waarvan de herkomstgeschiedenis verwijst naar roof, confiscatie, gedwongen verkoop of naar andere verdachte omstandigheden die hebben plaatsgevonden vanaf 1933 tot en met het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het onderzoek ''Museale Verwervingen vanaf 1933'' richt zich uitsluitend op kunstvoorwerpen en joodse rituele objecten in de Nederlandse musea.
Dit onderzoek is een vervolg op het museumonderzoek ''Museale Verwervingen 1940-1948'', dat de Nederlandse Museumvereniging in 1998-1999 door haar leden liet uitvoeren.
Bekijk de [https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/cultuurgoederen-wo2-1933-1945/documenten/videos/2023/01/01/museale-verwervingen-vanaf-1933 introductievideo] over het herkomstonderzoek van dit project.
Per 31 december 2018 is er geen sprake meer van actief herkomstonderzoek binnen het project Museale Verwervingen vanaf 1933. Herkomstonderzoek gaat echter altijd door. Omdat steeds meer bronnen digitaal beschikbaar zijn, komt voortdurend nieuwe informatie over de herkomst van collecties beschikbaar.
In 2023 zijn [https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/cultuurgoederen-wo2-1933-1945/nieuws/2023/02/15/overdracht-resultaten-museale-verwervingen de resultaten ] van dit project overgedragen aan de RCE. +
Een overzicht van bronnen, archieven en literatuur, die behulpzaam kunnen zijn bij het doen van herkomstonderzoek naar cultuurgoederen uit de periode 1933-1945; de Tweede Wereldoorlog en de periode daaraan voorafgaand. +
Tijdens de Tweede Wereldoorlog en de aanloop daar naartoe (1933-1945) zijn tienduizenden kunstvoorwerpen vanuit Nederland in nazi-Duitsland terechtgekomen. Bijvoorbeeld door verkoop, maar ook door roof of confiscatie. Een deel van deze werken is na de oorlog in Nederland teruggekeerd . Hoe Nederland sinds 1945 omgaat met het teruggeven (restitutie) van de objecten aan de rechtmatige eigenaren, wordt hier beschreven. +
Verschillende organisaties en commissies hebben een rol bij (de teruggave van) cultuurgoederen die in de periode 1933-1945 zijn geroofd, geconfisqueerd, afgestaan of verkocht. Hieronder wordt nader ingegaan op de achtergrond en rollen van de belangrijkste organisaties. +
Op verzoek van de minister, en met de Washington Principles als uitgangspunt, heeft een commissie onder leiding van prof. dr. R.E.O. Ekkart (hierna: de commissie Herkomst Gezocht) aanbevelingen uitgebracht in 2001 en nader aangevuld in 2003, 2004 en 2012. De bewindspersonen van OCW hebben in kamerbrieven steeds laten weten of en hoe de aanbevelingen worden overgenomen. De aanbevelingen van de commissie Herkomst Gezocht vormen de basis voor het huidige restitutiebeleid, waaronder het beoordelingskader van restitutieverzoeken.
In 2020 heeft de Raad voor Cultuur een evaluatiecommissie ingesteld: de commissie Evaluatie restitutiebeleid cultuurgoederen Tweede Wereldoorlog, onder leiding van mr. J. Kohnstamm. Deze commissie heeft het beleid geëvalueerd . Op basis van die evaluatie heeft de Minister het restitutiebeleid herzien.
Hieronder zijn de aanbevelingen weergegeven die de commissie Herkomst Gezocht en de commissie Evaluatie restitutiebeleid cultuurgoederen Tweede Wereldoorlog hebben gegeven. Per punt is een toelichting opgenomen. Daarin is aangegeven of de aanbeveling is overgenomen, in welke Kamerbrief of ander document dat is te vinden, en hoe de aanbeveling vervolgens is verwerkt in het beoordelingskader van de Restitutiecommissie of elders.
De volledige teksten van de aanbevelingen en adviezen zijn beschikbaar via de links opgenomen in de onderstaande tekst. Op Overheid.nl vindt u het [https://wetten.overheid.nl/BWBR0045060/2021-12-01 huidige instellingsbesluit inclusief het beoordelingskader] van de Restitutiecommissie. +
<span class="noglossary">In 1998-1999 voerden de Nederlandse musea een zelfonderzoek uit dat gericht was op de aanwinsten van de musea gedurende de oorlogsjaren en direct daarna. In december 1999 werden de onderzoeksresultaten gepubliceerd. Hieronder staat het rapport, zonder de individuele rapportages van de musea en het notenapparaat. Deze kunt u wel vinden in de [https://catalogus.cultureelerfgoed.nl/Details/fullCatalogue/108230 analoge versie] van het rapport dat in de bibliotheek van de RCE is opgenomen.</span>
<span class="noglossary">Ook werd de [https://catalogus.cultureelerfgoed.nl/Details/fullCatalogue/125608 richtlijn Museale Verwervingen 1940-1948] opgesteld voor de omgang met museale voorwerpen van twijfelachtige herkomst, met name voorwerpen die in de oorlogsperiode zijn verhandeld dan wel zijn verworven. Deze richtlijn geeft aan hoe om te gaan met deze voorwerpen die reeds in bezit zijn van musea, maar ook met toekomstige verwervingen en bruiklenen, zowel uit binnen- als buitenland.</span> +
Recuperatie betekent in dit verband het streven naar het opsporen en terugbrengen naar Nederland van kunstwerken die tijdens of als gevolg van de Tweede Wereldoorlog het land verlieten. Het Nederlandse recuperatiebeleid bestaat sinds 2000. Het gaat om voorwerpen die zich buiten Nederland bevinden en waarop de Nederlandse Staat of een particulier rechten kan doen gelden. +
Het Nederlandse landschap is een cultuurlandschap, dat in de loop van duizenden jaren lang door mensen is vormgegeven. De mens heeft bossen gekapt en omgezet in akkers, weilanden en heidevelden, veengebieden ontwaterd, heggen aangeplant en beken rechtgetrokken. Door al die activiteiten werd het oorspronkelijke natuurlandschap omgezet in een cultuurlandschap. Dat cultuurlandschap heeft een eigen waarde. De menselijke activiteiten hebben geleid en leiden nog steeds tot een grote variatie aan (deel-)cultuurlandschappen, die een leefmilieu vormen voor planten- en diersoorten. Zo worden turfwinningslandschappen, zoals de Vinkeveense plassen en de Weerribben, of een heidegebied tegenwoordig vooral geroemd om hun natuurwaarden, terwijl ze hun wording en deels hun betekenis te danken hebben aan menselijk handelen. Een belangrijk deel van de 'rode lijst' soorten, waar Nederland een bijzondere verantwoordelijkheid voor heeft, is gebonden aan cultuurlandschappen. +
In dit artikel worden de stappen besproken, zoals benoemd die achtereenvolgens zouden moeten worden 'afgelopen' om te komen tot een verantwoord cultuurhistorisch beheer (zie ook schema in [[Cultuurhistorie - een nadere kennismaking]]).
Allereerst is er de onderzoeksfase, waarbij zowel in het veld als in de (literatuur)bronnen gezocht wordt naar achtergrond - informatie over het betreffende object. Ten tweede is er de fase van het kiezen van een beheerdoel. Belangrijk hierbij is de waarderingsfase en de beoordeling van de mogelijkheden voor cultuurhistorisch beheer. Het referentiebeeld dat men hierbij voor ogen heeft is ook zeer belangrijk. De laatste stap naar een verantwoord cultuurhistorisch beheer is de keuze voor een beheerstrategie. +
Met cultuurhistorisch onderzoek wordt cultureel erfgoed geïnventariseerd en gewaardeerd. Met cultuurhistorisch onderzoek in het kader van ruimtelijke ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving, kan het cultureel erfgoed binnen een plangebied in kaart worden gebracht. Dit item beschrijft welke factoren bepalend zijn voor de kwaliteit van een cultuurhistorisch onderzoek, en hoe opdrachtgevers daar regie op kunnen voeren. Het item is bedoeld voor opdrachtgevers van cultuurhistorisch onderzoek, zoals gemeenten, provincies en waterschappen. Ook burgers en historische verenigingen die betrokken zijn bij beleid en ontwikkelingen kunnen deze informatie inzetten. +
D
Bij een DNA-onderzoek worden DNA-profielen bepaald en met elkaar vergeleken.
<h3>In het kort</h3>
<div class="kader">
<strong>Doel</strong>: geslachtsbepaling, verwantschapsonderzoek, genetische samenstelling groep, reconstructie geografische herkomst.<br/><strong>Bruikbaar voor</strong>: menselijke skeletresten.<br/><strong>Nodig</strong>: een monster, liefst vrij van contaminatie, waarbij menselijk contact zoveel mogelijk beperkt is gebleven.</div> +
Brug met keermuren behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Druivenkas behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Grafmonument van de familie van Rechteren, behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Hekken behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Koude bak behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Kweekkas behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Linker bouwhuis behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Moestuinmuur behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Moestuinmuur met aangebouwde stal, behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Parkaanleg behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Tuinsieraden behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Omgracht terrein met daarop het rond 1703 gebouwde huis Den Berg op de plek van een ouder huis. Ten zuidoosten daarvan in dezelfde omgrachting een U-vormig voorterrein met aan weerszijden van het voorplein bijgebouwen. +
Rechter bouwhuis, behorende tot de buitenplaats Rechteren. +
Groot omgracht terrein met op de zuidwestelijke punt de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Rechteren met ten noordwesten daarvan twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Groot omgracht terrein met op de zuidwestelijke punt de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Rechteren met ten noordwesten daarvan twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Ruitenborgh of Rutenberg. Blokvormig vierkant landhuis, in 1828 opgetrokken op de plaats van het in 1821 gesloopte laatmiddeleeuws kasteel. +
Boerderij met schuur, klompenmakershuisje en eenroedige hooiberg. +
Bewoningssporen uit verschillende perioden en een moated site uit de late middeleeuwen met bijbehorende es. +
Pastorie behorend bij het rk. complex O.L.V. ten Hemelopneming. +
Bewoningssporen uit de midden-/late bronstijd. +
Overblijfselen van een Romeins fort (castellum) en een kampdorp (vicus) uit de Romeinse tijd en vroegmiddeleeuwse bewoning.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
In 1939 werd door architect H.C. van de Leur een rooms-katholiek kerkelijk complex ontworpen. In 1940 werd de kerk ingewijd. De kerk en de pastorie zijn opgetrokken in Delftse Schoolstijl. In het interieur van de kerk komt onder meer een tweeklaviers orgel, fabrikaat Maarschalkerweerd, voor uit 1888. De kruiswegstaties werden tussen 1940 en 1945 vervaardigd door Adriaan van der Weijden. +
Kerkgebouw behorend bij het complex van de RK kerk O.L.V. ten Hemelopneming. +
Resten van een fort (castellum), kampdorp (vicus) en een grafveld uit de Romeinse tijd.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Het Romeins landschap van De Balije met de weg, kadebeschoeiïngen, het scheepswrak De Meern 4 en resten van een wachttoren is een van de ca. 1500 archeologische rijksmonumenten in Nederland.
==='"`UNIQ--h-0--QINU`"'Neder-Germaanse limes===
Dit rijksmonument is onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]], de noordgrens van het Romeinse Rijk. Deze is sinds juli 2021 UNESCO werelderfgoed. +
Deze collectie bestaat uit keramische objecten (650) en ontwerptekeningen (2288) uit de fabriekscollectie van de NV Koninklijke Delftsche Aardewerkfabriek De Porceleyne Fles te Delft. +
Woonhuis met houten topgevels. +
Woonhuis met houten topgevel in de bakstenen pui een harstenen plaat waarin de tekst: "Hier woonden Elisabeth Wolff-Bekker en Agatha Deken in 1780-1781." +
Groot omgracht terrein met in het midden het blokvormige huis Havixhorst, in 1753 gebouwd op de plek van het afgebroken laatmiddeleeuwse kasteel. Ten noordoosten van het huis twee bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Omgrachte hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Middachten met ten noorden daarvan de omgrachte voorburcht met twee bijgebouwen aan weerszijden van een voorplein. +
Huisterp. +
Bewoningssporen vanaf het begin van de jaartelling tot in de late middeleeuwen. +
Tuinhek behorende tot het St. Lamberiuscomplex. +
Pastorie behorende tot de St. Lamberiuskerk. +
Kerkelijk complex, bestaande uit Rooms-katholiek kerkgebouw met aangebouwde pastorie en bij pastorie behorend tuinhek aan de zuidoostzijde. Het longitudinale kerkgebouw - in 1907 opgetrokken naar ontwerp van Nicolaas Molenaar en gewijd aan St. Lambertus - is markant gesitueerd aan het zuidelijk einde van het lintdorp De Weere. Na een brand in 1963 is de kerk enigszins gewijzigd herbouwd, waarbij het houten tongewelf soberder werd uitgevoerd. +
Kerkgebouw behorende tot het St. Lambertuscomplex. +
Zes proeftuinen: Confectieborders, Verdiepte Tuin, Zonneborders, Vijvertje met Riet, Stadstuin en Schaduwborders. Onderdeel van [https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/complexen/528839 rijksmonumentencomplex 528839], dat ook oudere proeftuinen omvat. +
Bewoningssporen uit de midden- en late steentijd. +
<span class="klein rechts">⇐ [[Thema/Aardkundig_erfgoed|Overzicht aardkundig erfgoed]]</span>
In het grootste deel van de zandgebieden van noord, oost, midden en zuid Nederland ligt dekzand aan het oppervlak. Dit zand is tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien) als een deken over het landschap afgezet. Dekzandreliëf in de Nederlandse zandgebieden kent een grote verscheidenheid, met laagtes, lange ruggen, geïsoleerde kopjes en paraboolduinen. Deze hogere ruggen en kopjes steken vaak ongeveer 2 à 3 meter boven de omgeving uitsteken. Deze landvormen vertellen het verhaal over de effecten van wisselende klimaatomstandigheden op het landschap. Ze vormen de basis van het cultuurlandschap in grote delen van het zandgebied en bieden belangrijke mogelijkheden voor de biodiversiteit.
<div class="kader klein">
===Dekzandreliëf in het kort===
====Kenmerkendheid====
* Dekzandreliëf is in grote delen van de Nederlandse zandgebieden te vinden. De ruggen en kopjes zijn geïsoleerd hoogtes die ca. 2 tot 3 meter boven het omliggende landschap uitsteken.
* De ruggen zijn vaak rond (kopjes), paraboolvormig of langgerekt.
* Kenmerkend voor het dekzandreliëf is de grote verscheidenheid aan bodemsoorten. Op de hogere delen hebben zich vooral podzolbodems ontwikkeld, vaak bedekt door een plaggendek.
* Hogere delen vormende oude bewoningsplaatsen: ze zijn rijk aan archeologie en veel oude (kromme) wegen en bewoningskernen zijn hier te vinden.
====Materiaal====
Dekzand bestaat uit matig tot goed gesorteerd, vrijwel steeds kalkloos arm zand met een diameter van 105 tot 210 micrometer. Uit mineralogisch onderzoek is gebleken dat het zand meestal van lokale herkomst is. Geologisch wordt dekzand gerekend tot de Formatie van Boxtel ([https://www.dinoloket.nl/stratigrafische-nomenclator/naar-ouderdom/holoceen/laagpakket-van-wierden Laagpakket van Wierden]).
====Huidige aardkundige processen====
Dekzandruggen worden onder de huidige omstandigheden niet meer gevormd.
</div> +
Noordwest-zuidoost georiënteerde dekzandruggen van ongeveer 700 meter lang zijn gevormd aan het einde van de laatste ijstijd. Het gebied is vrij nat vanwege de slechte natuurlijke afwatering, waardoor in het Holoceen veengroei op gang is gekomen. +
Tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien, ongeveer 110.000-11.700 jaar geleden) is ten westen van Vorden en Hengelo een systeem ontstaan van afwisselend beeklopen en flankerende langgerekte dekzandruggen, die circa 2 meter boven de omgeving uisteken. Vermoedelijk heeft dit reliëf zijn huidige vorm gekregen aan het eind van de laatste ijstijd (het Laat Glaciaal, ongeveer 14.500-11.700 jaar geleden). Op de dekzandafzettingen zijn bouwlanden aangelegd die zijn opgehoogd door een plaggendek, zoals de Molenenk, wat hun hoogte duidelijk in het landschap heeft versterkt. +
Gebied met waardevol en goed zichtbaar dekzandreliëf (ruggen, vlaktes en dalen) langs de westelijke flank van de Veluwe in het noordoosten van de Gelderse Vallei. Het gaat om de deelgebieden 'Het Spiek' nabij Harderwijk, de dekzandrug van Driedorp nabij Nijkerk, het reliëf bij Gerven en Terschuur (in de buurt van Voorthuizen) en de Westeneng bij Harskamp.
Op deze plekken liggen fraaie en goed zichtbare exemplaren van dekzandruggen, die enkele kilometers lang, krom zijn, soms paraboolvormig. Dit reliëf is grotendeels ontstaan tijdens het laatste deel van de laatste ijstijd (Laat-Pleniglaciaal en het Laat-Glaciaal). Doordat ze vaak smal zijn en bedekt met esgronden vallen ze goed op in het landschap, gemiddeld steken de ruggen 1 à 2 meter boven het omliggende gebied uit. Nabij Voorthuizen ligt nog de Appelsche Heide, een gebied met Holoceen stuifzandreliëf en vennen. +
De Halserug is een grote en bijzonder rechte dekzandrug van 16 km lang. Deze rug heeft een zuidoost-noordwestelijke oriëntatie. De Halserug is ontstaan is als een langgerekt windduin tijdens het einde van de laatste ijstijd (het Laat-Glaciaal, ongeveer 14.500-11.700 jaar geleden). De rug steekt ongeveer 3 meter boven de omgeving uit en is daarmee goed zichtbaar in het landschap.
De hoogte van de dekzandrug is verder versterkt door ophoging met een plaggendek vooral na de middeleeuwen. Lokaal is in die periode ook nog meer recente verstuiving geweest. Waar dit gebeurde is een grillig reliëf ontstaan, bijvoorbeeld bij de Kappenbulten en de Vennebulten. +
De dekzandrug van Klarenbeek is een langgerekte oost-west lopende rug van ongeveer 6 km vanaf de Oostelijke Veluwe tot Gietelo. Deze lange rug ontstond als lang zandduin tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien, 110.000-11.700 jaar geleden) en vormde een deel van een groter complex dat tot ten westen van de IJssel reikt. Deze dekzandrug ligt dwars op het IJsseldal en vormde lange tijd een waterscheiding tot het ontstaan van de Gelderse IJssel in de Vroege Middeleeuwen. +
Bij Rietmolen en Rekken liggen twee karakteristieke paraboolvormige dekzandruggen die vermoedelijk aan het eind van de laatste ijstijd (het Laat-Glaciaal, 14.700 – 11.700 jaar geleden) zijn afgezet. Het. De dekzandrug van Rietmolen heeft een noordelijke arm van ongeveer 2 kilometer en een zuidelijke arm van ongeveer 3 kilometer. De dekzandrug van Rekken is kleiner, met een noordelijke arm van ongeveer 800 meter en een zuidelijke arm van ongeveer 400 meter. Beiden dekzandruggen steken ongeveer 2 meter boven hun omgeving uit, de hoogte wordt versterkt door een plaggendek. +
Oost-west lopende langwerpige dekzandrug aan de noordrand van de Veluwe, in de [[Aardkundig_erfgoed/Randmeerkust_Nunspeet |Randmeerkust bij Nunspeet]]. Deze rug is gevormd door de wind tijdens de laatste koude periode van de laatste ijstijd (Laat-Glaciaal, ca. 14.500-11.700 jaar geleden). De rug bestaat voor een deel uit samengesmolten paraboolduinen en is vermoedelijk vanuit het westen/zuidwesten tegen de Veluwe aan geblazen in een spaarzaam begroeid landschap.
De rug steekt ongeveer twee meter in het omliggende polderlandschap uit en is ongeveer 50-250 meter breed en 7 kilometer lang. Het hogere oostelijke deel kent een plaggendek, het lagere westelijke deel is natter en hier zijn gooreerdgronden ontwikkeld. Mogelijk is een deel van de rug hier ook door de Zuiderzee afgeslagen. Omdat de rug lange tijd een relatief hoog punt in een nattere omgeving vormde, liggen hier de kromme wegen en oude bouwlanden (kampontginning). Delen van de rug zijn afgegraven of juist opgehoogd met plaggendekken. +
Paraboolduinen op de [[Aardkundig_erfgoed/Stuwwal_Garderen| stuwwal van Garderen]], gevormd door westerwinden achterin het [[Aardkundig_erfgoed/Droogdal_Koudhoorn| dal van Koudhoorn]]. De duinen zijn in aanleg gevormd tijdens de laatste koude periode van de laatste ijstijd (het Jonge Dryas, 12.900-11.700 jaar geleden). De hoogste toppen zijn De Duinen en de Bemelerberg (ca. 10 m). Lokaal zijn ze tijdens het Holoceen opnieuw verstoven door intensief landgebruik, vermoedelijk vanaf de middeleeuwen. In de oorspronkelijke duinen zijn moderpodzolen gevormd, in de jongere stuifzandduinen vaaggronden. +
Grote rechthoekige omgrachting met daarin aan de zuidwestzijde de hoofdburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Twickel en aan de noordoostzijde de vierkante voorburcht met twee L-vormige bijgebouwen aan weerszijden van het voorplein. +
Meerdere grafheuvels en een urnenveld. +
Urnenveld. +
Resten van het kasteel 'Huis Ruyven'. +
Universiteitsgebouw voor Werktuigbouw-, Scheepsbouw- en Vliegtuigbouwkunde met plein en waterpartij. +
Aula bestaande uit auditorium, vier collegezalen en senaatszaal; luchtbrug en plastiek. +
Wierde met daarbij een huiswierde en een verkaveling die zich ver buiten de wierde uitstrekt. +
Complex, bestaande uit de rooms-katholieke kerk St. Jozeph met pastorie, gebouwd in 1924 onder architectuur van architect C. Hardeman uit Zwolle. +
Rooms-katholieke kerk met transept, smalle aangekapte zijbeuken en veelhoekige koorsluiting, opgetrokken in een bruine baksteen op een iets uitspringend trasraam van bruine klinkers. De kerk is een vroeg werk van de architect Clemens Hardeman (1893-1963) uit Oldenzaal. +
Twee bouwlagen hoge pastorie uit 1924, die via de consistorie met de rooms-katholieke kerk is verbonden. +
Dorpswierde van Weiwerd met resten van een kerkterrein en kerkhof. +
Wierde met (de resten van) een kerk en kerkhof. +
Vroeg-middeleeuws grafveld. +
Bewoningssporen uit de Romeinse tijd en vroege middeleeuwen. +
Fundamenten van de voormalige dorpskerk van De Westen. +
Bewoningssporen uit de late bronstijd-vroege ijzertijd, een vroegmiddeleeuwse ringwalburg en ( resten van) een middeleeuwse kerk en kerkhof. +
Huiswierde uit de late middeleeuwen. +
Dorpswierde. +
Huiswierde uit de late middeleeuwen. +
Wierde met de resten van een kloostervoorwerk. +
Huiswierde met resten van de Hamsterborg of Piloursema (moated site). +
Huiswierde uit de late middeleeuwen en een grafveld. +
Vestingwerk. Verbindingswal met voorgelegen gracht. In de wal remises, geschutsopstellingen en kazematten. +
Vestingwerk, restanten van een fort, waarop twee remises, een torpedowerkplaats en een munitiebergplaats. Voor het fort resteren nog delen van de keelgracht. +
Vestingwerk, gebastionneerd fort met twee ravelijnen en een enveloppe, omsloten door grachten. Op de oorspronkelijke wal met hoge steile taluds een luchtdoelbatterij uit de tweede wereldoorlog. Daarvoor een in de liniewal gelegen redan met vooruitgeschoven caponnière en een aantal bunkers. Aan de zuidzijde van het terreplein, een bomvrij onderkomen. +
Vestingwerk, voormalig fort met binnen- en buitengracht, daarop een reduit met bomvrije kazerne, op het terrein een telefoonbunker uit WO II en twee MUD palen. +
Overblijfselen van het vroegere dorp Den Hoorn. +
Bewoningssporen uit de ijzertijd en Romeinse tijd. +
Een aantal huiswierden. +
Huiswierde. +
Wierde met resten van een kloostervoorwerk. +
Dendrochronologie of jaarringenonderzoek is de wetenschaps die zich bezighoudt met het dateren van houten voorwerpen of archeologische vondsten aan de hand van in de voorwerpen herkenbare groeiringen.
===In het kort===
<div class="kader"><strong>Doel</strong>: dateren, landschap- en klimaatreconstructie, oorsprongbepaling bouwhout.<br/><strong>Bruikbaar voor</strong>: dateringen tussen 12.400 jaar geleden en nu.<br/><strong>Nodig</strong>: onbewerkte of bewerkte houtresten, bomen/palen liefst met spinthout en bast.</div> +
Toren van de Rooms Katholieke Sint Nicolaaskerk. +
Een door de Dinkel omgeven landtong met het blokvormige huis Singraven met latere uitbreidingen, in 1652/53 gebouwd met gebruikmaking van muurwerk van het kasteel uit 1415. Ten zuiden daarvan meerdere bijgebouwen. +
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 12 feb 2020 om 16:23.